İnsanlığın var olduğu günden bu yana hikaye anlatıcılığı da varlığını sürdürüyor. Çünkü etkili bir iletişim kurma yöntemlerinin başında hikaye anlatıcılığı geliyor. Hitabet sanatı, tiyatro, politika… tüm bu alanların temelinde etkili bir hikaye anlatıcılığı yatıyor. İnsanların dikkatini çekerek onlara çeşitli kazanımlar sağlamak hala geçerliliğini koruyan bir yöntem. Geçmişte yaşamış ya da hala yaşayan milletler de sözlü kültürünü hikaye anlatıcılığına borçlu hatta. Nesiller boyu kulaktan kulağa yayılan hikayeler yazının icadından sonra bunları yazıya geçirmiş ve bu kültürler günümüze bu sayede ulaşabilmiş. Öğretmenler de derste çeşitli hikayeler anlatarak, okuyarak çocukların dikkatini canlı tutabilir, onların derse daha çok konsantre olmasını sağlayabilir. Bizler de öğretmenlerimiz için çocukların dikkatini canlı tutabilecek birkaç tüyo vermek istiyoruz.
1- Hikayenin Her Kısmı Gerekli Olmalı
Çocuklara okuyacağınız ilkokul hikaye kitabının her kısmı tüm metin bağlamında önemli bir yer teşkil etmeli. Gereksiz ayrıntılara boğulmamalı. Her karakterin, her olayın hikayeye yedirilmesi gerekli. Bu yüzden iyi bir ilkokul hikaye kitabı seçmelisiniz. 1. sınıflara hikaye okuyor ya da anlatıyorsanız da iyi bir 1. sınıf hikaye kitabı…
2- Hikayenin Başlangıcı Vurucu Olmalı
Hikayenin başlangıcı dikkati toparlamak açısından çok önemli. Hikayenin başlangıcını ya da ilk paragrafını kanca olarak adlandıralım örneğin. Kancayı öyle bir atmalısınız ki hikayenin sonuna dek orada kalmalı, sonra kancayı çekmelisiniz.
3- Hikayeyi Basit Tutun
Dinleyici kitleniz ilkokul öğrencilerinden özellikle 1. sınıf öğrencilerinden oluşuyorsa hikayenizi basit tutmakta fayda var. Gereksiz uzatılmış, ayrıntılara boğulmuş bir hikayeyi kimse dinlemek istemez değil mi?
4- Göz Teması
Topluluk önünde konuşmak zordur. Hele ki bu topluluk yaklaşık 30 afacandan oluşuyorsa daha zordur. Çünkü birinin dikkatinin dağılması domino efekti yaratarak tüm sınıfın dikkatini dağıtabilir. Bunu önlemenin en etkili yöntemlerinden biri de sürekli göz teması kurmaktır. Aklınızda bulundurun.
5- Anlaşılır Bir Dil Kullanın
Bazen dinleyici kitlenizin seviyesinin biraz üzerinde kitaplar okuyabilir, anlatabilirsiniz. Bu da çocukların dikkatini dağıtacak önemli faktörlerden. Bu yüzden hikayeyi önce sizin okuyup hikaye dilini incelemeniz daha doğru olacaktır. Belki çocukların anlayamayacağı kelimeler kullanılmıştır. Bunları değiştirmek isteyebilirsiniz.
6- Hikayeye Biraz Hareket Katın
Eğer hikayeyi önceden okuduysanız bu çok daha faydalı olacaktır sizin için. Hikaye kitabını elinizde tutmaktan kurtulacak ve elinizi, kolunuzu kullanma fırsatı yakalayacaksınız. Bu sayede hikayeye biraz hareket de katmış olacaksınız. Gerçek manada:)
7- Ses Tonunuzu Değiştirin
Bildiğiniz üzere hikayelerin içinde birçok karakter vardır. Her karakteri seslendirirken ses tonunuzu değiştirirseniz çocukların dikkatini canlı tutar, dikkati dağılanları tekrar hikayenin içine çekebilirsiniz. Şanslısınız ki ilkokul hikaye kitapları içerisinde fazla karakter bulunmaz. Bu yüzden ses tonunuzu çok fazla değiştirmenize gerek kalmayacak:)
8- Karakterleri İlişkilendirin
Hikayede anlatacağınız karakterler çocuklarla ilişkilendirilebilir olması. Çocuklar, karakterlerde kendilerinden bir şeyler bulmalı. Hatta kitaptaki iyi karakterle daha vurgulu anlatılmalı ki çocuklar örnek alsınlar. Bu karakterlerin bir insan olmasına da gerek yok. Bir hayvan bir nesne, kısacası her şey olabilir.
9- Hikayelerin Bir Kıssadan Hissesi Olsun
Anlatacağınız ya da okuyacağınız hikayelerin kıssadan hissesi olmalı ki çocuklar o hikayeden bir ders çıkarsın. Bu sayede çocuklar hikayelerin ne denli faydalı olduğunun bilincine de varabilir.
10- Hikaye Bitiminde Tartışın
Hikaye anlatımı esnasında çocukların dikkatini çekmek ne kadar önemliyse bitiminde de dikkati canlı tutmak o derece önemli. Bu yüzden, hikayeyi bitirdikten sonra çocuklara sorular sorun, hikaye üzerine tartışın. Hem çocukların fikir üretmesini ve fikirlerini söylemesini de sağlayabilirsiniz.
İşte derste hikaye anlatırken ya da okurken uygulayabileceğiniz birkaç basit yöntem bunlar. Çocukların dikkatini hep diri tutabilmek için güzel bir ilkokul hikaye kitabı seçip ardından bu yöntemleri uygulayabilirsiniz. Çocukları pürdikkat hikayenizi dinlerken görünce mest olacağınıza eminiz.
Kaynak: opencolleges.edu.au